నిత్య పూజా విధానం లో మనం భగవంతుని ఆరాధన చేసే సమయంలో కేవలం ఉపచారాలు కాకుండా, మనసు, శరీరం, ఆత్మ మూడింటినీ పూజలో మిళితం చేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది. పూజా విధానంలోనూ మనస్సు నిష్కల్మషంగా ఉండాలి. ఒకవేళ మీరు 16 ఉపచారాలతో పూజ చేస్తుంటే, వాటిని యాంత్రికంగా చేసేందుకు కాకుండా, భగవంతుడితో ఉన్న అనుబంధాన్ని భావించి, ఆధ్యాత్మికంగా నిర్వహించడం ముఖ్యమైంది.
నిత్యం పూజ చేసే విధానం
ప్రతి రోజు పూజ చేయాలంటే ఎంతో సమయం అవసరం లేదు. రోజుకు కేవలం 15 – 20 నిమిషాలు మాత్రమే తీసుకొని, పూర్తి శ్రద్ధతో పూజ చేస్తే మీ మనస్సు కూడా శాంతియుతంగా ఉంటుంది.
పూజ సమయంలో మనసు మరియు శరీరం
పూజలో శరీరంతో పాటు మనసు కూడా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. మీరు ధ్యానం చేసేటప్పుడు, శరీరాన్ని నిర్భయంగా నిలిపి, మనసు కూడా భగవంతుని రూపంలో లయ చెందాలి. దాన్ని అంగీకరించడం, పూజా సమర్పణ ద్వారా, పవిత్రతను పొందడం ప్రాముఖ్యమైన అంశాలు.
16 ఉపచారాలు (షోడశోపచారాలు) - వాటి అర్థం
పూజలో మొదటగా ధ్యానం చేయాలి. ఒకసారి మీరు ధ్యానం చేసి, పూజ ప్రారంభించాక, ఉపచారాలు, జపాలు, మంత్రాలు అన్నీ శ్రద్ధగా చేయాలి. ఒక్కో ఉపచారం అర్థంతో చేయాలి. ప్రతి ఒక్క ఉపచారం ద్వారా, మీరు భగవంతుని దగ్గర చేరుకుంటున్నారు.
1. ధ్యానం
- అర్థం: భగవాన్తిని పూజ చేసే ముందు, మనస్సును శాంతియుతంగా చేస్తూ, ఆయన రూపాన్ని లేదా శక్తిని ధ్యానించడం.
- ఉపయోగం: ఇది మనస్సును కేంద్రీకరించి, శరీరాన్ని శాంతియుతంగా ఉంచుతుంది. భగవాన్నితో సంబంధం బలపడుతుంది.
2. ఆవాహనం
- అర్థం: పూజార్థి భగవానుని ఆహ్వానించడం, అంటే ఆయనను పూజా స్థలంలో స్వాగతం చేయడం.
- ఉపయోగం: భగవానుని మనసులో ఆహ్వానించి, ఆయన స్థితిని మనలో పరిగణించటం. ఇది భక్తి ప్రేరణకు కారణమవుతుంది.
3. ఆసనం
- అర్థం: భగవంతునికి ఒక మంచి ఆసనం ఇవ్వడం, అంటే పూజ స్థలంలో ఆయన కూర్చునే చోటు సమర్పించడం.
- ఉపయోగం: శరీరానికీ, మనస్సునికీ శాంతి ఇవ్వడంలో ఇది చాలా ముఖ్యమైనది.
4. పాద్యం
- అర్థం: భగవంతునికి యొక్క పాదాలను శుభ్రంగా చేయడం, పాదంతో విందు చేయడం.
- ఉపయోగం: ఈ విధానం మనస్సును అలౌకిక శాంతిలో కలిపిస్తుంది.
5. అర్గ్యం
- అర్థం: భగవానుని నీటిని అర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది ఆయనకు నమస్కారం మరియు మన పూజా ఆత్మకతను చాటుతుంది.
6. స్నానం
- అర్థం: భగవాన్తిని శుభ్రపరిచే శరీరాన్నీ, అందరినీ శుభ్రంగా చేయడం.
- ఉపయోగం: మనం భగవాన్నిది శుభ్రతను సమర్పించుకోవడం, ఈ విధానం యొక్క విశేష ఫలితమైతే మనిషి నిర్బంధాలను అధిగమించి, స్వచ్ఛమైన ఆధ్యాత్మిక దృక్పథాన్ని కలిగి ఉంటాడు.
7. వస్త్రం
- అర్థం: భగవంతునికి మంచి వస్త్రం సమర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది భగవంతునికి మన గౌరవం మరియు విశ్వాసాన్ని ప్రదర్శించడం.
8. యజ్ఞోపవీతం
- అర్థం: భగవంతునికి యజ్ఞోపవీతం (తంత్రము) అర్పించడం.
- ఉపయోగం: భగవాన్తి యొక్క పూజా శక్తిని మనసులో ప్రాప్తి చెందించి, యజ్ఞం మరియు శక్తి యొక్క దృష్టిని పొందుతుంది.
9. గంధం
- అర్థం: భగవంతునికి మంచి గంధం లేదా చందనం అర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది శాంతి, శుద్ధత మరియు దైవిక అనుభూతిని తీసుకురావడంలో సహాయపడుతుంది.
10. పుష్పం
- అర్థం: భగవంతునికి పుష్పాలను సమర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది ప్రేమ మరియు భక్తి ప్రదర్శన. పుష్పాలను అర్పించడం దివ్యమైన పూజ యొక్క అంకురపుడు.
11. ధూపం
- అర్థం: భగవంతునికి ధూపం అర్పించడం.
- ఉపయోగం: ధూపం దివ్యమైన వాసనను ప్రసారం చేస్తుంది, ఇది మనస్సును శాంతియుతంగా చేస్తుంది.
12. దీపం
- అర్థం: భగవంతునికి దీపం వెలిగించడం.
- ఉపయోగం: దీపం వెలిగించడం ద్వారా, మనస్సులో అంధకారాన్ని తొలగించి, ఆధ్యాత్మిక ప్రకాశాన్ని తీసుకువస్తుంది.
13. నైవేద్యం
- అర్థం: భగవంతునికి పూజార్థంగా పాకాన్ని అర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది భగవాన్తి యొక్క ఆహారం, దానితో మన నిస్వార్థ భావన మరియు పూర్ణసంతృప్తిని ప్రకటిస్తుంది.
14. తాంబూలం
- అర్థం: భగవంతునికి పన్నీరు, పసుపు, వేంకాయ వంటి వస్తువులు అర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది ఒక ధన్యవాదానికి ప్రతీకగా, శుభలక్షణాలు మరియు ఆనందాన్ని రేపుతుంది.
15. నీరాజనం
- అర్థం: భగవాన్తి యొక్క రూపానికి వెలిగిన దీపాలతో నైవేద్యాన్ని సమర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది దివ్యమైన వెలుగును ప్రదర్శించి, భగవాన్తి దగ్గర మనస్సును అంకితముగా ఉంచుతుంది.
16. మంత్ర పుష్పం
- అర్థం: భగవంతునికి మంత్రాలతో పుష్పాలను అర్పించడం.
- ఉపయోగం: ఇది మంత్రం మరియు పుష్పం యొక్క శక్తిని ఒకకట్టు చేస్తుంది, భగవాన్తితో ఆధ్యాత్మిక సంబంధాన్ని పెంచుతుంది.
ఈ 16 ఉపచారాలు భగవాన్తిని ఆరాధించేటప్పుడు మనస్సు, శరీరాన్ని శుద్ధి చేస్తాయి, మరియు పరమాత్మతో ఒక దివ్యమైన అనుభూతిని ఏర్పరుస్తాయి.
పూజలో ప్రతి అంశం పవిత్రంగా చేయడం వల్ల శాంతి, సుఖం, సంపత్తి వస్తాయి. పూజ తర్వాత, శరీరాన్ని శుద్ధి చేయడానికి, గంధం, చందనం, పుష్పాలు వంటి పద్ధతులు వాడవచ్చు.
సనాతన ధర్మం ప్రకారం మనం పుట్టిన రోజు ఎలా జరుపుకోవాలి తెలుసుకోండి. అలాగే పూజ్య గురువర్యులు శ్రీ చాగంటి కోటేశ్వరరావు గారి మరిన్ని ప్రవచన వీడియోలు ఇక్కడ చూడగలరు.
